SABBATH SCHOOL DEPARTMENT
TIMOR-LESTE MISSION
Lisaun 6
* 3-9 de Maiu 2025
Komprende Sakrifísiu
Sábadu Lokraik
Lee ba Estuda Semana Ida-ne’e nian: Isa 1:2-15: Ebreu 10:3-10: Exod 12:1-11: 1 Kor 5:7: Ageu 2:7-9: Isa 6:1-5: Apok 4:7-11
Testu Memória: No sira hananu knananuk foun ida, dehan, “Ó merese atu foti surat ne’e no loke ninia selo sira, taba Ó mate ona, no ho Ó-nia raan é hola fali povu ba Maromak ne’ebé mai hosi suku, lian, povu no Nasaun hotu-hotu” __ (Apokalipse 5:9 , Bíblia Kadi)
Bainhira Jezús mai hasoru nia, João Batista deklara: “ ‘Haree ba, Maromak nia Bibi-Oan ne’ebé kasu mundu nia sala!’ ” (João 1:29, Bíblia Kadi). Ida-ne’e maka referénsia ida ne’ebé labele konfundi ba ideia kona-ba sakrifísiu animál nian, ne’ebé hotu-hotu hatudu ba Kristu nia mate substitusionál hodi defende umanidade tomak
Iha Bíblia, ita labele sees husi tema sakrifísiu animál nian; ida-ne’e halai hanesan fiu mean iha nia pájina sira no hala’o papél sentrál iha senáriu boot iha Apokalipse, iha ne’ebé João hetan eskoltu ba Maromak nia kuartu tronu nian (Apokalipse 4 no 5). Faktu katak Jezús mosu iha senáriu prinsipál ida-ne’e, haree hanesan bibi-malae ne’ebé mate (Apok. 5:6), maka xave importante ida atu komprende epizódiu profétiku tomak.
Iha semana ida-ne’e ita sei haree ba tema sira sakrifísiu nian ne’ebé informa ita-nia komprensaun kona-ba Jezús, Bibi-Oan ne’ebé mate, protagonista klaru hosi senáriu sala tronu nian. Nia simu hanesan ema ne’ebé merese, iha ne’ebé laiha ema seluk, no Ninia merese úniku ko’alia barak kona-ba saida maka Na’i halo liuhosi sistema sakrifísiu nian. Ida-ne’e revela Nia nu’udar Maromak domin rohan-laek nian ne’ebé halo sakrifísiu ikus liu, hahalok ida ne’ebé ita, no intelijénsia sira seluk iha universu, sei hakfodak ba nafatin
*Estuda lisaun semana ida-ne’e nian hodi prepara ba loron Sábadu, 10 de Maiu
Domingu
Sakrifísiu ida ne’ebé mak la iha folin?
Dalaruma kompara ideia rua bele sai instrutivu. Ita bele aprende buat barak kona-ba natureza sakrifísiu nian hosi perspetiva bíblika hosi tempu ne’ebé Maromak rejeita duni sakrifísiu hosi Ninia povu..
Kompara Isaías 1:2–15 ho Isaías 56:6, 7 no Salmo 51:17. Lisaun importante saida kona-ba sakrifísiu mak hanorin iha neʼe?
_____________________
_____________________
Epizódiu trájiku ida-ne’e iha istória Israel nian la’ós ba dala uluk ne’ebé Maromak rejeita sakrifísiu ida; buat ruma hanesan akontese besik iha inísiu istória salvasaun nian, bainhira Abel nia sakrifísiu hetan aprovasaun no rekoñesimentu hosi Maromak, no Caim nian la hetan. Epizódiu dahuluk ne’e fó mai ita ida seluk oportunidade atu kontrasta sakrifísiu sira ne’ebé aseitavel no la aseitavel. (Haree Gén. 4:3-7 no Ebr. 11:4.).
Iha Isaías nia tempu, Israel hala’o hela mosaun sira, mentalmente marka kaixa relijioza sira iha tentativa mínimu ida atu hakmatek Maromak, enkuantu moris tuir sira nia hakarak. Sira-nia sakrifísiu metin iha sira-nia an rasik, hanesan Kain-nian, no laos iha atitude rende no submisaun nian ba Maromak.
Ida-ne’e maka espíritu ne’ebé anima reinu sira mundu ida-ne’e nian: espíritu autosufisiénsia nian. Kain sei moris tuir-nia hakarak no fó de’it rituál ba Maromak tuir nia termu rasik. Ema ida bele de’it asume katak nia haree Maromak hanesan inkonveniente ida, obstákulu ida atu estabelese nia dalan rasik, maibé nia tauk Maromak to’o de’it atu la’o tuir asaun sira ne’e.
Abel, maibé, oferese sakrifísiu ne’ebé Maromak husu, sakrifísiu ne’ebé hatudu promesa ba Maromak halo kona-ba Mesias ida ne’ebé sei mai (Jén. 3:15): bibi-malae ida, ne’ebé hatudu ba Kristu nia hahalok mak salvasaun iha Kalváriu.
“Abel kaer metin prinsípiu boot sira redensaun nian. Nia haree-nia an sala-nain ida, no nia haree sala no ninia kastigu, mate, hamriik entre ninia klamar no komuñaun ho Maromak. Nia lori vítima ne’ebé oho, moris sakrifikadu, nune’e rekoñese reklamasaun sira lei nian ne’ebé transjrede ona.Liuhusi raan ne’ebé fakar nia hateke ba sakrifísiu futuru Kristu nian, iha krús Kalváriu nian; fiar iha expiasaun ne’ebé sei halo, nia hetan sasin katak nia ema loos, no nia oferta simu.”—Ellen G. White, Patriarchs and Prophets, p. 72.
Importante tebes atu ita proteje ita-nia an atu la halo de’it movimentu sira! Oinsá ita ida-idak bele esperiénsia saida maka ida-ne’e signifika atu depende totalmente ba Jezús nia mate nu’udar ita-nia esperansa úniku ba salvasaun?
Segunda
Ran husi Karau no Bibi
Ema balu kritika ona konseiptu tomak kona-ba sakrifísiu, hodi dehan katak ida-ne’e kruél, todan, no, iha sentidu ida, la justu. Maibé, ida-ne’e maka pontu loloos. Kristu nia mate maka kruél, maka’as, no la justu—ema inosente mate ba ema sala-nain. Ne’e saida maka presiza atu rezolve problema sala nian. No Kristu nia mate maka sakrifísiu sira-ne’e hotu ne’ebé maka’as, kruél no la justu hatudu
Lee Ebreu 10:3–10. Saida maka pasajen ida-ne’e hanorin mai ita kona-ba sakrifísiu ne’ebé Maromak-nia povu oferese iha Antigu Testamentu? Se ema sala-nain sira bele laos atu hetan salvasaun husi sira, tanba saida maka nafatin halo oferese sira ne’e?
____________________
___________________
Bibi-oan no animál sakrifísiu sira seluk maka símbolu de’it ne’ebé hatudu ba Maromak-nia Bibi-Oan-nia sakrifísiu expiasaun nian. Sira maka hahalok fiar nian, fó ba ema sala-nain sira dalan tanjível ida atu espresa fiar iha obra Mesias nian ne’ebé sei mai. Dala barak ita refere ba tipu símbolu sira-ne’e hanesan tipu ida- ne’ebé maka kumpre hosi antitipu ida, ka aparénsia hosi sasán ka eventu ne’ebé sira prefigura. Ema balun deskreve mós sakrifísiu sira hanesan “profesia ki’ik” kona-ba Jezús nia mate iha krús.
Rituál ne’ebé mak asosiadu ho sakrifísiu hanesan uitoan ho selu ba viajen ida. Bainhira ita-boot sosa billete komboillu, autokarru, ka aviaun, ita-boot la simu kedas viajen ne’ebé ita-boot selu ona. Envezde, ita-boot hetan billete ka karta embarkasaun, símbolu ka promesa ida ba viajen ne’ebé sei mai. Ita-boot bele tuur iha surat-tahan ne’ebá to’o ita-boot hakarak, maibé ida-ne’e sei la lori ita-boot ba destinu ruma. Bainhira ita-boot sae ona no halo hahú viajen, maibé, ita-boot simu ona saida maka ita-boot selu ona, no billete surat-tahan nian sei la persija
Nuneʼe mós ho animál sira neʼebé hasaʼe nuʼudar sakrifísiu. Sira iha papél importante atu hala’o, maibé bainhira sakrifísiu loloos halo ona, sira sai laiha signifikadu— realidade ida ne’ebé hatudu bainhira véu entre Fatin Santu no Fatin Santu Liu iha santuáriu rai nian nakfera iha Jezús nia mate. “No templu nia veo naklees fahe ba rua hosi leten to’o kraik” (Markus 15:38, Bíblia Kadi). Sistema sakrifísiu tomak, templu no hotu, hatudu ba Jezús nia mate iha krús. Bainhira Jezús kumpri Ninia promesa iha krús no moris hias ho vitória hasoru mate, tipu sira ne’e la persija ona.
Hanoin kona-ba oinsá sala aat ne’ebé só Jezús nia mate, Liafuan ne’ebé sai isin, maka bele hamoos ida-ne’e. Saida maka ida-ne’e tenke hateten mai ita kona-ba oinsá ita tenke hatán ba sala?
Tersa
Bibi-Oan Páskua nian
Livru Apokalipse refere ba Jezús nu’udar “Bibi-Oan” dala tolunulu resin. Husi loron dahuluk sira planu redensaun nian, Maromak nia povu uza ona bibi-malae nu’udar símbolu ba Mesias ne’ebé sei mai. Abel oferese “husi nia bibi-lubun nia oan dahuluk sira” (Jénesis 4:4), no molok Israel sai hosi Ejiptu ba rai prometidu, sira hetan orden atu sosa fali labarik ka animál primeiru-moris ida-idak ho bibi-malae tinan ida (Exodu 12:5).
Lee Exodo 12:1–11; Isaías 53:7, 8; 1 Korinto 5:7; no Apokalipse 5:6 . Versíkulu sira-neʼe hanorin saida mai ita kona-ba Jezús nuʼudar sakrifísiu Páskua nian? Ida-ne’e signifika saida ba ita ida-idak?
_________________
_________________
Tinan barak liutiha Kristu-nia mate, moris-hias, no sae ba lalehan, Pedro hanoin kona-ba saida maka akontese, no nia hakerek, “Tanba hatene katak imi hetan salvasaun hosi dalan sira ne’ebé laiha folin ne’ebé imi simu hosi imi nia beiala sira, laos ho sasán sira ne’ebé bele lakon hanesan osan-mutin ka osan-mean, maibé ho Kristu-nia raan ne’ebé folin-boot, hanesan bibi-malae ida-nia raan ne’ebé la iha defeitu ka la iha foer” (19:19, 19, Pet).
Lakon autonomia ida-ne’e ba Maromak-nia povu ohin loron sei persiste to’o tempu nia rohan, bainhira Kristu ikusmai hetan restaurasaun ba Ninia fatin loloos nu’udar ita-nia Liurai. Iha NovuTestamentu, Maromak-nia povu kontinua terus iha Impériu Romanu nia liman-fuan boot nia okos no tuirmai iha persegisaun sira hosi dikur ki’ik, Roma jentiu nia susesór
Jezús moris nu’udar moris umana uniku ne’ebé satisfás santidade Maromak nian; ita sira seluk halo ona sala, no maneira ne’ebé ita moris ita-nia moris sala-nain nian literalmente koʼalia lia-bosok kona-ba ita-nia Kriadór-nia natureza.
Maibé, Jezús sai “Adão ikus” (1 kor 15:45). Iha ne’ebé ita falla, Nia moris ho perfeitu. Iha Ninia umanidade, Nia maka pontu aas liu hosi rasa umana. Nia reflete Maromak nia glória ho perfeitu. “Se ó haree ona Ha’u,” nia dehan ba Filipe, “ó haree ona Aman” (João 14:9)
Oinsá maka Roma 3:10-19 ajuda esplika buat barak kona-ba ita-nia mundu? Oinsá maka versíkulu 19 hatudu liuliu tansá ita presiza tebes evanjellu iha ita-nia moris?
Kuarta
Jezús iha Templu
Iha tensaun iha istória salvasaun nian. Maromak hakarak atu restaura fali relasaun ne’ebé uluk ita goza ho Nia no hakarak tebes atu hakbesik ba ita. Maibé lori ema sala-naʼin sira ba Nia oin sei halakon sira; “Tanba Ó laos Maromak ida-ne’ebé kontente ho hahalok aat,” David hakerek, “ema aat sei la hela hamutuk ho Ó” (Sal. 5:4, Bíblia Kadi). Iha tempu hanesan David mós hakerek, “Maibe ha’u sei tama Ó-nia uma tanba Ó-nia domin metin tebes, no ha’u sei Hakneak ba Ó-nia templu Santu ho laran ne’ebé hamtauk.” (Sal. 5:7, Bíblia Kadi).
Lee Ageu 2:7-9: Bainhira Templu daruak harii hela, profeta Ageu halo promesa ida-ne’ebé maka halo ema hakfodak: templu foun sei sai glória liu fali ida uluk nian. Saida maka profesia ne’e signifika?
__________________
__________________
Bainhira templu dahuluk dedika hosi Salomão, glória Shekinah nian—prezensa Maromak nian ne’ebé akompaña ona Israel nia oan sira iha dalan ba Kanaan—nakonu iha templu, no nune’e amlulik sira labele hela atu kompleta sira nia serbisu ministériu nian (1 Liurai 8:10, 11). Bainhira templu daruak dedika ona, arka aliansa nian, ne’ebé reprezenta Maromak-nia kadunan, laiha tanba ema fiél balu, ne’ebé laran-taridu ho nasaun nia sala sira, subar tiha ida-ne’e. Prezensa literál Maromak-nian la nakonu iha templu iha tempu ida-ne’e. Ne’e halo fuan kanek. Oinsá maka Ageu nia promesa bele sai loos?
Iha templu daruak mak Jezús, Maromak nia inkarnasaun, mosu iha Pesoa, iha isin no raan. Maromak rasik sai ona hosi véu nia kotuk hodi sai ita ida no atu hamutuk ho ita iha mundu ne’ebé rahun ida-ne’e. Tanba Maromak nia Oan-Mane agora Oan-Mane husi ema, ita bele haree Nia oin, rona Nia lian, no fó sasin, porezemplu, bainhira Nia kona ema moras-lepra ida ne’ebé la moos no halo nia sai di’ak (Mat. 8:3). Envezde lori ami
besik liután iha Ninia diresaun, Maromak lori ita besik liután ba Nia hodi la’o iha ita-nia diresaun. Nia tun, pesoalmente, mai ami. La admira katak Bíblia hatete kona-ba Jezús: “ Tebes, feto raan ida sei sai isin rua no tuur ahi oan mane ida. No sira sei hanaran Nia Emanuel” (ne’e katak Maromak hamutuk ho ita) ” (Mat. 1:23, Bíblia Kadi). Hanoin kona-ba saida maka ida-ne’e signifika: Kriadór mundu nian laos de’it atu moris iha ita-nia leet maibé atu mate ba ita.
Krús maka manifestasaun boot liu Maromak nia domin nian. Saida de’it mak dalan seluk ne’ebé ita bele haree no esperiénsia realidade domin Maromak nian?
Kinta
Tanba Ita mak kria buat hotu-hotu!
Iha okaziaun balun, profeta sira hetan lori besik liu ba Maromak iha vizaun ne’ebé sira hetan lisensa atu haree Maromak nia kadunan. Ezequiel haree ida-ne’e iha lalehan nia leten (Eze. 1:26); Isaías vizita templu iha lalehan atu haree (Isa. 6:1); no iha deskrisaun ida ne’ebé esplísitu liu fornese mai ita, João hetan eskoltu iha ne’ebá iha vizaun iha Apokalipse 4 no 5. Tipu sira Testamentu Tuan nian iha servisu santuáriu nian indika katak iha de’it dalan ida ne’ebé maka umanidade bele tama iha Maromak nia prezensa: Kristu nia raan. (Porezemplu, haree Lev 16:2, 14 .)
Lee Isaías 6:1–5 no Apokalipse 4:7–11. Elementu saida husi vizaun rua ne’e mak hanesan? Tau atensaun ba orden eventu sira-nian: Asuntu saida mak aprezenta uluk? Saida maka mosu tuirmai? Lia-loos saida kona-ba Maromak mak fó sai iha vizaun sira-neʼe?
____________________
___________________
Iha vizaun ida-idak hosi kuartu tronu nian, buat dahuluk ne’ebé akontese maka lalehan sira subliña santidade Maromak nian. Iha Isaías nia vizaun, senáriu ne’e impresionante: templu nakonu ho suar, no “odamatan nia ai-riin sira” nakdoko bainhira serafin sira haklaken Maromak nia santidade. Iha João nia vizaun, kerubín sira halo anúnsiu hanesan, “Santu, santu, santu.” (Haree Ezekiiel 10:14, 15 atu hetan kriatura moris sira-neʼebé deskreve nuʼudar kerubín.) Profeta ida-idak hatudu senáriu furak ida kona-ba Maromak-nia glória.
Depois ita hatudu profeta nia reasaun ba senáriu. Isaías hakilar katak nia ema ida ho ibun ne’ebé la moos (Isa. 6:5), no João tanis tanba nia hasoru lia-loos trájiku katak labele hetan ema ida ne’ebé merese (Apok. 5:4). Bainhira ita hetan aprezentasaun diretamente ho Maromak nia dignidade, ikusmai ita hahú komprende situasaun umana: ita la merese duni, no ita presiza Kristu nu’udar ita-nia Redentór.
Satanás halo akuzasaun barak hasoru Maromak, hodi argumenta katak Nia arbiru, egoista, no maka’as, maibé maski iha momentu badak ida iha Maromak nia kadunan kuartu ne’e fó sai Satanás nia bosok sira. Iha haree Kristu ba sé loos maka Nia, “ ‘Bibi-Oan ne’ebé maka ema oho’ ” (Apok. 5:12, NKJV), ne’ebé maka permite ita atu haree Aman hanesan Nia loloos. Konsola tebes atu hatene katak hodi haree Jezús, ita haree Aman ne’e oinsá (João 14:9). No revelasaun boot liu kona-ba saida maka Aman maka haree iha Jezús mate iha krús ba ita.
Krús, entaun, tenke hatudu mai ita buat rua: dahuluk, oinsá Maromak hadomi ita to’o Nia sei sakrifika Nia-an ba ita; segundu, ida-ne’e tenke hatudu ita oinsá ita sala-na’in no monu katak liuhosi krús de’it maka ita bele hetan salvasaun
Sexta
Hanoin liután: Eskritura sira hatudu ho klaru katak Kristu maka ida de’it maka merese atu asegura ita-nia salvasaun. Nia moris maka moris umana úniku ne’ebé laiha sala, ezemplu úniku moris nian ne’ebé fó satisfasaun perfeita ba Aman nia glória. Nia mak Maromak nia Bibi-Oan neʼebé la iha foʼer, no agora Nia hamriik iha rasa umana nia ulun nu’udar ita-nia seguransa rohan-laek. Iha tempu hanesan, Nia lori ita-nia kulpa ba Nia-An rasik, hodi satisfás julgamentu ne’ebé maka
Maromak nia resposta ba hahalok aat. Enkuantu João asiste senáriu inkrível hosi kriatura lalehan nian sira ne’ebé halibur hale’u Maromak nia kadunan, nia hetan dehan atu para tanis tanba “‘Leão hosi suku Judá nian . . . manán ona'” (Apokalipse 5:5)
Hanoin mós, oinsá maka sala aat, no oinsá maka rasa umana monu duni, katak de’it Jezús nia mate, Maromak rasik, maka sufisiente atu rezolve problema sala nian. Laiha dúvida, se iha dalan seluk ne’ebé Maromak bele salva ita, lahó viola prinsípiu sira Ninia divinu nian governu, konserteza Nia sei halo ida-ne’e.
“Maromak nia lei ne’ebé viola ezije ema sala-na’in nia moris. Iha universu tomak iha de’it ida ne’ebé bele, hodi ema nia naran, satisfás ninia reklamasaun sira. Tanba lei divina sagradu hanesan Maromak rasik, só ema ida ne’ebé hanesan ho Maromak maka bele halo expiasaun ba ninia transgresaun. Laiha ema ida maibé Kristu bele sosa fali ema ne’ebé monu hosi lei nia malisan no lori nia fila fali ba armonia ho Lalehan. Kristu sei foti iha Nia-an rasik kulpa no moe sala nian—sala ne’ebé ofensivu tebes ba Maromak santu ida ne’ebé tenke haketak Aman no Nia Oan. Kristu sei to’o iha mizéria nia klean hodi salva rasa ne’ebé estraga ona.”—Ellen G. White, Patriarchs and Prophets, p. 63.
Pergunta ba Diskusaun:
- Ikusmai, João haree Bibi-Oan tama iha kuartu tronu nian hodi haree hanesan Nia “mate tiha ona”. Apokalipse 13:8 informa mai ita katak Jesus iha hetan “oho” dezde mundu nia hun. Saida maka ita bele aprende kona-ba Maromak liuhosi faktu katak planu salvasaun nian iha ona molok ita presiza ida-ne’e?
- Ema Atheis barak fiar katak ita mesak iha universu ne’ebé malirin no la preokupa. Iha kontraste, Bíblia la’ós de’it ko’alia kona-ba Maromak maibé kona-ba oinsá Nia hadomi mundu to’o Nia tun ba mundu no mate ba mundu. Oinsá diferente ita tenke haree mundu no ita-nia fatin iha mundu, iha kontraste ho sira ne’ebé la fiar iha Maromak? Iha seluk liafuan sira, oinsá maka realidade Krús nian tenke fó impaktu ba buat hotu ne’ebé ita halo?
