SABBATH SCHOOL DEPARTMENT
TIMOR-LESTE MISSION
Lisaun 4
*19-25 de Abril 2025
Nasaun sira: Parte 1
Sábadu Lokraik
Lee ba Estuda Semana Ida-ne’e nian: Jen 10:1-12; Jene 12:1-9; 1 Sam 8:4; Mat 20:25-28; Apokalipse 18:1-4
Testu Memória: Depois Ema-nia Oan simu ukun no Glória no reinu ida, nune’e mak ema hotu-hotu, nasaun hotu-hotu no lian oi-oin si servi Nia. Ninia ukun mak ukun rohan laek, no nunka mohu, no Ninia reinu mak reinu ida-ne’ebé nunka remata _____ (Daniel 7:14, Bíblia Kadi)
Livru Apokalipse hatudu mai ita Maromak nia solusaun ba ita nia mundu monu. Iha kapítulu ikus sira, asesu ba ai-hun moris nian hetan restaurasaun, malisan hasai tiha, no ita simu fali iha Maromak nia prezensa. Apokalipse, iha dalan balu, maka livru Jénezis nian iha inversu, tanba ne’e maka Jénesis sai nafatin xave importante ida atu komprende oinsá problema sira mundu nian dezenvolve iha fatin dahuluk.
Asuntu sentrál ida iha Daniel no Apokalipse maka governu mundiál, série ida tentativa umanu nian atu kontrola planeta ida ne’ebé maka tuir loloos pertense ba Maromak no Sé maka sei—depois epizódiu aat ida-ne’e sala no rebeliun nian hotu ba nafatin—ikusmai sei ukun ho justisa.Iha semana ida-ne’e ita sei esplora dalan oioin ne’ebé Maromak nia Liafuan ko’alia kona-ba kazamentu, di’ak no aat. Ita bele aprende hosi ezemplu sira-ne’e atu komprende di’ak liután oinsá Maromak iha relasaun ho Ninia povu, maski bainhira sira falla, no ita bele aprende lia-loos balu kona-ba Ninia domin ne’ebé bele ajuda ita atu komprende di’ak liután eventu sira iha tempu ikus
Ida-ne’e prosesu ida ne’ebé naruk tebes ne’ebé lori to’o momentu ida-ne’e, ne’ebé hale’u tinan rihun ba rihun esperimentasaun umanu nian iha auto-governu. Sira nunka hetan susesu; mezmu sira ne’ebé espresa ideál aas liu sempre la to’o, ho laran-susar, ideál sira-ne’e. Istória triste barak hosi umanidade iha tinan rihun ba rihun la’ós buat seluk maibé istória hosi trajédia ne’ebé sistema falladu ida-ne’e lori mai ita. No ida-neʼe sei sai aat liután toʼo ikusmai Maromak nia “reinu rohan-laek” (Daniel 7:27) sei harii
*Estuda lisaun semana ida-ne’e nian hodi prepara ba loron Sábadu, 26 Abril
*20 de Abril
Domingu
Nimrod ho Ninive
Eden kria nu’udar uma ideál ba umanidade. Bainhira sala tama, Maromak laiha opsaun seluk maibé atu haketak umanidade hosi Jardim no ai-hun moris nian, pelumenus ba agora.
Iha Jardim nia liur, ema sira presiza serbisu maka’as ba sira nia sobrevivénsia rasik. Moris sai susar liután; ita tenke moris iha moras no mear iha ita-nia oin-fuan (Jénezis 3:16-19). Ita-nia inan-aman dahuluk fiar katak Liurai ne’ebé loos sei fó dalan ida atu fila fali ba Jardim, no sira lori sakrifísiu sira ba portaun Eden nian iha esperansa fiel ba redensaun ne’ebé Maromak oferese ona hosi inísiu ba mundu ne’ebé monu.
“Jardim Eden nian hela iha rai ida-ne’e kleur hafoin ema soe tiha hosi nia dalan ksolok nian…Iha fatin ida-ne’e maka Adão ho nia oan-mane sira mai atu adora Maromak. Iha ne’e sira hafoun sira nia juramentu sira atu halo tuir lei ne’ebé nia transgresaun lori sira ba ezíliu hosi Eden. Bainhira laloran sala nian hale’u mundu, no ema nia hahalok aat determina sira nia destruisaun ne’ebé hetan inundasaun hosi Eden nia husi mundu, maibé iha restaurasaun finál, bainhira sei iha “lalehan foun no rai foun” (Apokalipse 21:1), entaun jardín sei fila fali ba estadu ida ne’ebé gloriozu liu duké bainhira nia hahú”._Ellen G. White, Patriarchs and Prophets, p. 62.
Maibé, ema seluk serbisu hela ba “solusaun” sira ne’ebé maka ema halo ba ita-nia problema foun sira, no ita haree sidade-estadu nia moris, tentativa ida atu halo moris sai fásil liu, no karik koko atu reklama fali saida maka lakon iha Eden.
Lee Jênesis 10:1-12 . Iha ne’e maka Bíblia introdús atór polítiku xave lubuk ida ne’ebé hetan iha Bíblia tomak, inklui Nínive no Babilónia. Haree ba buat neʼebé ita hatene kona-ba sidade sira-neʼe nia knaar tuirmai, saida mak ita bele konklui husi versíkulu sira-neʼe?
_____________________________
Ema balu lee ona kona-ba Nimrod no konklui katak nia mak eroi nobre ida, hanesan eroi konkistadór sira iha mitolojia jentiu nian. Maibé kuandu Bíblia deskreve nia nuʼudar “ema neʼebé kbiit-naʼin iha rai”, no “kazador neʼebé kbiit-boot iha Naʼi nia oin”, neʼe laʼós hahiʼi. Nimrod ema boot iha nia hanoin rasik, no nia hamriik “iha Maromak nia oin” iha sentidu katak nia kontra Maromak. Buat ne’ebé ita haree iha versíkulu sira-ne’e mak habelar rebeliun hasoru Maromak, rebeliun ne’ebé sei kontinua eziste to’o, ikusmai, rebeliun hotu sei halakon ba nafatin.
Tanba saida maka sala rebeliun hasoru Maromak ne’e sutil liu duké ita bele hanoin? Oinsá mak ita bele proteje ita-nia an husi hahalok umanu neʼe?
Segunda
Abrão-nia bolu
Iha Jênesis kapítulu sanulu, ita haree nasaun oioin moris. Liafuan ne’ebé baibain tradús nu’udar “nasaun” maka goyim, ne’ebé bele mós refere ba jentiu sira. Jénezis 10 hateten mai ita katak umanidade namkari tuir rai, lian, família, no “nasaun sira” (Jénezis 10:5; haree mós Apokalipse 14:6).
Kuaze kedas hafoin introdusaun ba konseitu ida-ne’e, Maromak bolu Abraão sai hosi nasaun sira-ne’e ida atu sai diferente hosi sira no hosi saida maka sira reprezenta.
Lee Jênesis 12:1-9. Tanbasá mak Maromak bolu Abrão sai husi ninia rai? ______________
Maromak hanoin atu uza Abraão atu harii nasaun ida neʼebé la hanesan ho ema nia reinu. Sira labele iha liurai seluk se laʼós Maromak rasik. Ema tenke hatudu saida maka sei akontese se umanidade fila fali ba nia Kriadór. Israel harii atu sai bensaun ba “família hotu iha rai” (Jénezis 12:3). Maromak fakar ona ba sira naroman no priviléjiu sira ne’ebé maka seidauk haree iha mundu dezde, karik, molok Rai-Nabeen.
Lee Deuteronimu 4:5-9
Israel nia furak, maibé, maka Maromak nia prezente tomak. Nia furak—nasaun sira ko’alia—tanba nia maka Ninia noiva. Maromak hatete katak nia furak “tanba o mak bonita ne’ebe Kompletu ho buat furak ne’ebe Ha’u fo ba o, hatete Nai Maromak” (Eze 16:14_Biblia Kadi)
Ida-ne’e la’ós ema ida de’it ne’ebé fó sasin iha komunidade ida de’it; nasaun tomak maka, hodi haka’as-an hamutuk no iha kooperasaun ho Maromak, bele hatudu glória Ninia karakter nian. Nota mós, iha liafuan sira ne’ebé hateten ba sira katak la’ós de’it “lei no regulamentu sira” ne’ebé Maromak fó ba sira ne’ebé halo sira sai espesiál, maibé sira nia obediénsia ba buat sira ne’ebé sei halo ema jentiu sira dehan, “Loos duni nasaun boot ida-ne’e maka povu matenek no komprende” (Deut 4:6). Maski lia-loos sira ne’ebé aprezenta ba sira furak, sira nia fallansu atu moris sira, atu halo tuir sira, sei lori maldisaun sira envezde bensaun sira no mate envezde moris.
Oinsá maka prinsípiu hanesan ne’e, la’ós de’it hatene lia-loos sira-ne’e maibé halo tuir sira, aplika ba ita nu’udar Adventista sira ohin loron?
Tersa
Haree ba Saida maka Ita-boot husu
Hanesan estabelese uluk, Izraél sei la iha liurai umanu, hanesan nasaun sira seluk. Maibé, ho tempu, Israel nia fiar nakdoko, no sira hetan sira-nia an hakarak tebes buat sira ne’ebé “nasaun” jentiu sira iha.
Lee 1 Samuel 8:4-18 . Tanba saida maka ita-boot hanoin katak katuas sira hetan ideia kona-ba liurai ida ne’ebé maka furak tebes? Iha dalan saida deʼit mak ita monu ba tentasaun neʼebé hanesan?
___________________________
___________________________
Importante atu nota katak husu liurai mak rejeisaun ba Maromak nia ukun ba Ninia povu. Hanesan estabelese ona, nasaun tenke hatán diretamente ba Kriadór, no sira nia relasaun ho Nia hatudu liuhosi Templu no ninia servisu sira entre buat sira seluk. Hodi husu liurai ida, sira sei lori ba sira-nia an rasik terus sira hanesan ne’ebé reinu páganu sira hasoru: konskrisaun militár, konfiskasaun, impostu, no buat aat sira seluk. Sira sei deskobre katak ukun-naʼin sira iha tendénsia atu ukun ba sira-nia diʼak, duké ukun ho laran-diʼak, hanesan Maromak halo.
No mós, arranju foun sei permanente: Israel sei hetan saida maka nia husu, maibé bainhira sira realiza katak ida-ne’e hanesan redusaun, sira sei metin ho ida-ne’e. “Iha loron ne’ebá ó sei halerik tanba ó nia liurai ne’ebé ó hili ona, no Na’i sei la rona ó iha loron ne’ebá” (1 Sam 8:18)
Lee Deuteronimo 17:14-20. Haree katak Maromak la hatete, “Ha’u sei fó liurai ida ba sira”, maibé, Ninia povu deside katak sira hakarak ida. Maromak tau salvaguarda sira iha fatin atu proteje Ninia povu husi buat aat balu husi ema nia ukun—maske, hanesan nasaun sira nia istória no sira nia liurai sira hatudu, salvaguarda sira-ne’e dala barak ema ignora.
Ita presiza haree de’it ba istória Israel nian hafoin sira deside atu iha liurai ida atu haree oinsá sira aat iha liurai sira-ne’e nia okos. Maski liurai balu di’ak liu fali sira seluk, maski liurai “di’ak” sira halo sala (hanoin kona-ba David no Batseba). Iha kazu barak, nasaun ne’e moris iha liurai ida tuir ida seluk nia ukun ne’ebé halo “buat ne’ebé aat iha Na’i nia oin” (haree 1 Liurai 11:6; 1 Liurai 15:26; 1 Liurai 16:30, 2 Liurai 3:3).
Iha tempu neʼebá, ka ohin loron, ema nia governu hotu iha buat ida neʼebé hanesan: ema sala-naʼin mak ukun ema sala-naʼin seluk. Saida maka bele sai sala?
Kuarta
Nasaun sira seluk (Jentiu) nia ukun-nain sira
Maromak nia relasaun ho Israel fó hanoin ne’ebé riku kona-ba Ninia relasaun ho igreja Novu Testamentu nian. Tuir loloos, iha dalan barak, nasaun Israel hatudu uluk Igreja-nia sala sira. Do’ok hosi bele reklama superioridade ruma hasoru Israel antigu, ema Kristaun sira, no nafatin, suspetivel tebes ba tentasaun sira hanesan..
Lee Mateus 20:25-28 . Sala saida mak Jezús fó avizu ba Ninia dixípulu sira atu evita bainhira harii serbisu igreja nian?
________________________________
________________________________
Izraél husu atu iha liurai umanu ida, pedidu ida ne’ebé lori ba monu morál nasaun nian. Liurai sira sai aat ba beibeik to’o Maromak husik ema Babilónia sira atu lori Ninia povu nu’udar dadur nu’udar forma ida.
Buat hanesan akontese iha istória Igreja Kristaun nian. Maski sira la konstitui sira-nia an nu’udar páganu, bainhira Konstatinus kaer ukun no reklama katak nia sai ema Kristaun, Kristaun sira sente hakmatek: persegisaun agora hotu ona! Ne’e rasik maka bensaun ida, maibé depois ida-ne’e hanoin ba igreja katak sira bele uza imperadór nia podér ba sira nia vantajen rasik.
Disputa boot oioin mosu entre sarani sira iha sékulu IV, no bainhira igreja la konsege rezolve sira, apelu sira halo ba imperadór atu intervein. Hahú hosi tempu ne’ebá, bispu Roma nian sai prominente, iha ne’ebé nia uluk hanesan bispu senior ida entre nia hanesan sira. Igreja husu ba estadu atu intervein iha asuntu relijiozu sira, no bainhira estadu tau ain iha odamatan, buat sira sai aat liután.
Hanesan Israel iha pasadu, kapítulu barak ne’ebé nakukun liu iha istória Kristaun nian maka rezultadu diretu hosi igreja ne’ebé halo kompromisu ho mundu. Iha ne’ebé Israel fila ba idolatria no nia liurai sira hetan korupsaun tanba sira nia hakarak ba podér-to’o pontu atu oferese oan sira ba estátua sira-igreja adota neineik dalan no métodu barak hosi reinu páganu to’o pontu ne’ebé ema Kristaun ne’ebé fiel barak hetan martir tanba sira haree hanesan ameasa ida ba instituissaun Igreja-Nasaun
Iha ita-boot nia kultura rasik, ita-boot nia sosiedade rasik, iha dalan sira ne’ebé maka provasaun sira-ne’e bele kompromete ita-nia fiar nia integridade?
Kinta
Naroman ba Nasaun Jentiu Sira
Maromak nia objetivu prinsipál bainhira harii nasaun Israel la’ós atu fó kastigu ba mundu tomak, maibé atu salva mundu ne’e. Loos duni, maioria husi ita sente kondenadu bainhira ita hasoru ema seluk nia hahalok loos; Entaun Israel nia ezisténsia destaka mós sala no egoízmu hosi nasaun sira ne’ebé hale’u sira. Ema fiar-na’in sira ne’ebé moris iha armonia ho Maromak hatudu Ninia karakter justu, ne’ebé naturalmente lori ba konfiansa. Idealmente, moris sira ne’ebé “halo tuir Maromak nia ukun-fuan sira” (Apokalipse 14:12) tenke reflete Ninia karakter.
Maibé, se ema Izraél halo buat neʼebé loos no halo tuir mandamentu neʼebé sira hetan, nasaun sira sei mai hasoru sira ho dame, hodi buka atu hatene liután kona-ba sira no kona-ba sira-nia Maromak. Trijiku, hanesan ezíliu Babilónia nian hatudu, nasaun sira-ne’e halo funu.
Enkarnasaun ikus liu hosi Maromak nia karakterístika, klaru, maka Jezús—ema úniku ne’ebé hatudu ona ida-ne’e ho perfeitu. Maibé Ninia ezemplu perfeitu, ne’ebé konserteza lori konviksaun ba fuan, signifika hanesan konvite ida (haree João 3:16-21).
Objetivu ikus atu harii nasaun Israel hanesan ho Maromak nia objetivu atu harii igreja: Nia hakarak uza Ninia povu atu dada ema sala-na’in sira ba Kristu. Xamada ba anju tolu nia mensajen, ne’ebé hato’o liuhosi Ninia igreja, haklaken, la’ós ba ema uitoan de’it ne’ebé hili maibé ba “nasaun, suku, lian no povu hotu-hotu” (Apokalipse 14:6). Apokalipse 18:1 fó-hatene nanis katak mundu tomak sei hetan naroman ho Maromak nia glória molok Kristu fila fali.
Saida Saida maka versíkulu sira tuirmai hanorin ita kona-ba Maromak nia knaar ne’ebé nia hakarak ba Ninia povu iha mundu ida-ne’e? Oinsá mak ita bele aplika prinsípiu sira-neʼe ba ita-nia an rasik?
- Numeru 14:17-21_________________
- Isa 42:6; Isa 49:6; Isa 60:3_________
- Apokalipse 18:1-4_________
Lee filafali Apokalipse 18:1-4, bolu ba “Ha’u nia povu”; katak, Maromak nia povu, atu sai housi Babilónia. Oinsá mak ida-neʼe sei akontese? Ho liafuan seluk, oinsa mak ita, nudar igreja ne’ebé laos iha Babilonia, bele uza husi Maromak hodi bolu Maromak nia povo ne’ebé sei iha Babilonia?
Sexta
Hanoin liután: Lee Isaiah 44:24-45: 13
“Neineik-neineik, iha inísiu ho subar no silénsiu, no depois ho nakloke liután bainhira nia aumenta iha forsa no hetan kontrolu ba ema nia hanoin, ‘mistériu hahalok aat nian’ lori ba oin ninia obra ne’ebé bosok no blasfemia. Kuaze la perseptivelmente kostume sira paganizmu nian hetan sira nia dalan ba igreja sarani. Espíritu kompromisu nian no konformidade hetan restrisaun ba tempu ida tanba persegisaun maka’as ne’ebé
igreja tahan iha paganizmu nia okos. Maibé bainhira persegisaun para, no Kristaun tama iha liurai sira nia tribunál no palásiu sira, nia tau iha sorin simplisidade haraik-an husi Kristu no ninia apóstolu sira ba pompa no orgullu husi amululik no ukun-na’in jentiu sira; no iha fatin husi Maromak nia ezijénsia sira, nia
substitui teoria no tradisaun umanu sira. Konversaun nominal husi Konstantinu, iha inísiu sékulu IV nian, hamosu ksolok boot; no mundu, ne’ebé taka ho forma justisa nian, la’o ba igreja. Agora serbisu korrupsaun nian la’o lalais. Paganizmu, enkuantu parese atu lakon, sai hanesan konkistadór. Nia espíritu kontrola igreja. Ninia doutrina sira, serimónia sira, no superstisaun sira inkorpora iha fiar no adorasaun hosi seguidor sira ne’ebé profesa Kristu nian.”—Ellen G. White, The Great Controversy, p. 49, 50 .
Iha liña ho pergunta iha estudu loron-kuarta nia rohan, ita laos hotu-hotu iha perigu, liuliu bainhira ita iha ne’e kleur liu, hodi tau “iha sorin Kristu no nia apóstolu sira nia simplisidade haraik-an” ba pompa, kbiit, elojia sira, no tentasaun sira mundu nian? Se ita hanoin katak ita la’e, ita bosok ita-nia an rasik
Pergunta ba Diskusaun:
- Bainhira Maromak hasai Ninia povu ba Babilónia, ida-ne’e maka momentu ida ne’ebé maka todan tebes. Abraão hetan bolu sai hosi Kaldeia atu harii povu aliansa ida nu’udar naroman ba planeta, no agora sira lori sai ho korrente. Durante sira nia dadur, Maromak hatudu ba Israel saida maka bele akontese se sira laran-metin. Nabucodonosor, ulun rasik hosi sistema ida ne’ebé kontra tebes Maromak, mai hasoru Kristu (Daniel 4). Iha ema Israel sira nia dadur nia rohan, Maromak hamosu liurai Pérsia ida atu serbí nu’udar tipu Kristu nian, hodi liberta Ninia povu hosi Babilónia no lori sira fila fali ba Rai Prometidu. Ciro la’ós ema Israel, no maski nune’e Maromak hili nia atu hatudu planu
- Ita bele la iha Babilónia, maibé Babilónia hira maka bele iha ita? Oinsá ita rekoñese problema ida-ne’e, no oinsá ita bele muda?
