SABBATH SCHOOL DEPARTMENT
TIMOR-LESTE MISSION
Lisaun 8
Iha Livru Salmu Parte 1
Sábadu Lokraik
Lee ba Estuda Semana Ida-ne’e nian: Ebr 9:11-15, Salmu 122, Salmu 15, Salmu 24, Exo 33:18-23, Salmu 5, Salmu 51:7-15
Testu Memória: “Tuir mai ha’u haree, no tebes, Bibi Oan Hamriik iha Foho Zion. Ema nain rihun atus ida haat-nulu resin haat (144.000) mak hamutuk ho Nia. Iha sira-nia reen toos hakerek Bibi Oan-nia naran no Ninia Aman-nia naran” __ (Apokalipse 14:1, Bíblia Kadi)
Nu’udar Adventista Loron Hitu nian, ita toman atu buka símbolu sira Apokalipse nian iha istória sira Testamentu Tuan nian hodi ajuda ita komprende símbolu sira-ne’e. Narrativa sira-ne’e, maski dook hosi fonte di’ak úniku, hetan hotu iha Novu Testamentu
Fonte informasaun ida ne’ebé riku liu maka livru Salmo sira, kolesaun ida poezia sagradu nian ne’ebé esplora esperiénsia umanu barak no interasaun posivel sira ho Maromak—ne’ebé hahú hosi laran-tun tanba sala no terus to’o ksolok ne’ebé laiha kontrolu iha Ninia prezensa no Ninia promesa sira ne’ebé repete beibeik ba perdaun no salvasaun.
Lee ho kuidadu ba livru Salmu hetan detalle sira ne’ebé halo livru Apokalipse sai moris, liuliu Apokalipse 14, ne’ebé deskreve obra ikus husi Maromak nia igreja restu iha rai. Maromak nia povu loron ikus nian hetan ona knaar hanesan ho Israel antigu: ita tenke sai naroman ba nasaun sira, bolun mizerikórdia ikus ba ema hotu atu adora no halo tuir sira-nia Kriadór
Detallu balu ne’ebé fornese iha Maromak nia livru knananuk nian bele fó dalan foun mai ita atu komprende no apresia ita-nia papél iha momentu ikus sira istória mundu nian
*Estuda lisaun semana ida-ne’e nian hodi prepara ba loron Sábadu, 24 de Maiu
Domingu
Ita-nia Sasardote Boot
Kuandu Moisés tau matan ba konstrusaun tabernákulu nian, nia la hetan lisensa atu uza dezeñu naran deʼit neʼebé nia hakarak. Maromak fó ba nia planu ida atu tuir. “ ‘Haree didi’ak katak ó halo sira tuir modelu ne’ebé hatudu ba ó iha foho’ ” (Éxodo. 25:40). Ami deskobre iha livru Ebreu sira-nian katak padraun ne’ebé uza maka realidade aas liu, santuáriu lalehan nian.
Lee Ebreu 9:11–15, kona-ba Kristu nu’udar ita-nia Amlulik Boot iha lalehan nia santuáriu. Ida-ne’e hanorin saida kona-ba saida maka Nia halo ba ita?
_________________________
Santuáriu iha rai reprezenta Jesus ho detalle ne’ebé maka halo ema hakfodak, hosi amlulik no oferta sira to’o mobiliáriu no dezeñu sira seluk detallus. Buat hotu ko’alia kona-ba Jezús
Livru Apokalipse, klaru, riku tebes ho imajen santuáriu nian. Ita hetan ahi-oan santuáriu nian iha versíkulu sira abertura nian, arka husi aliansa ne’ebé temi ho esplísitu iha kapítulu haat, no aluzaun barak seluk ba templu. La ho komprensaun kona-ba Antigu Testamentu nia santuáriu, sai imposivel atu komprende saida maka João hakarak iha nia deskrisaun sira kona-ba nia vizaun sira. Esperiénsia sira Israel nian, Paulo hakerek, “akontese ba sira nu’udar ezemplu, no sira hakerek atu fó avizu ba ita, sira ne’ebé to’o ona iha tempu nia rohan” (1 Kor. 10:11,)
Iha buat barak neʼebé ita bele aprende hodi estuda kona-ba templu nia detalle sira. Iha livru Salmo sira, ita hetan komponente importante ida atu komprende detalle sira-ne’e balun: oinsá Maromak nia povu pesoalmente iha relasaun ho templu. Ita haree oinsá David relasiona ho santuáriu no ninia servisu sira, no ita haree resposta fuan nian husi Maromak nia povu ba saida maka Mesias sei halo ba sira. La’ós de’it padraun sira ne’ebé tulun ami atu haree Jezús; ita mós bele hetan esperiénsia pesoál sira hosi sira ne’ebé komprende saida maka Maromak hanorin mai ita liuhosi santuáriu no foti lisaun sira ba ita-nia an rasik no ba ita-nia esperiénsia rasik ho Maromak
Lee Salmo 122. Maski ita labele ba literalmente iha “Na’i nia uma” rai nian (la iha ne’ebá, no maski ida harii iha fatin hanesan, ida-ne’e sei laiha signifikadu), elementu saida maka hetan iha salmu ida-ne’e ne’ebé bele anima ita kona-ba saida maka Kristu halo ona mai ita? Haree ba tema sira kona-ba dame, seguransa, elojia, no tesi-lia.
Segunda
Iha foho Siaun
Iha Apokalipse 14, ita hetan Maromak nia povu hamriik iha foho Sion. Foho Siaun orijinál lokaliza iha parte oeste hosi sidade antigu Jeruzalén nian ohin loron no ema hanoin hanesan fatin ba Maromak nia kadunan, ka prezensa, iha Ninia povu nia leet. Liutiha tempu, foho templu nian, ne’ebé lokaliza iha Foho Moriah, mai identifika ho Foho Siaun,
Ho liafuan seluk, dezeñu importante ida-ne’e kona-ba Maromak nia restu iha loron ikus nian aprezenta iha linguajen santuáriu nian, hanesan ho maioria hosi senáriu xave sira iha livru Apokalipse nian. Obrigadu ba Bibi-Oan, Maromak nia povu iha Nia foho santu!
Lee Salmo 15 no Salmo 24, iha ne’ebé David husu pergunta ida ne’ebé importante tebes: “Sé maka sei hela iha Ita-boot nia foho santu?” Kompara nia resposta iha salmu sira-ne’e ho deskrisaun kona-ba ema sira ne’ebé hamriik iha Siaun iha Apokalipse 14:1-5. Paralelu saida maka ita-boot hetan? Oinsá ema ida bele tama iha grupu ida-ne’e? Saida maka signifikadu husi faktu katak Aman nia naran hakerek iha sira nia reen-toos? (Apok. 14:1).
_____________________
Deskrisaun ne’ebé hetan iha David nia salmu kona-ba sira ne’ebé hetan lisensa atu tama iha Maromak nia oin maka orden ida ne’ebé aas tebes ba ema sala-na’in sira atu kumpre. Sé entre ita bele dehan ho onestu katak ita sempre la’o loos? Ka sempre ko’alia lia-loos iha ami nia fuan (Sal. 15:2)? Ita ida labele dehan katak ita “sei nunka nakdoko” (Sal. 15:5, NKJV). Se ita dehan katak ita iha nunka halo sala, Bíblia hanorin katak ita laiha lia-loos iha ita (1 João 1:8).
Ita labele to’o iha konkluzaun seluk se la’ós katak Bibi-Oan maka fó kbiit ba ita atu hamriik iha Siaun. Bibi-Oan la temi iha David nia salmu, maibé Nia mosu derrepente iha deskrisaun ne’ebé hetan iha Apokalipse 14. Kuaze hanesan Apokalipse 14 hatán ba David nia pergunta. Agora ne’ebé Bibi-Oan Maromak nian harii iha foho Siaun, iha santuáriu, ita mós bele prezente iha ne’ebá tanba Ninia justisa perfeita ne’ebé fó kréditu mai ita liuhosi fiar. Ita bele iha “brani atu tama iha Santu liuhusi Jezús nia raan, liuhusi dalan foun no moris ne’ebé Nia konsagra mai ita, liuhusi veu, katak Nia isin” (Ebr. 10:19, 20). La ho Nia ran, esperansa saida maka ita sei iha? Laiha, loloos
Hanoin toʼok kona-ba Bíblia nia promesa hotu kona-ba manán sala. Tanba saida, maski ho promesa sira-ne’e, ita nafatin hetan ita-nia an la kumpre ezemplu perfeitu ne’ebé Jezús hatudu mai ita, no tanbasá ita presiza Ninia moris perfeitu nu’udar ita-nia substitutu?
Tersa
Lei iha ita-nia Fuan
Maromak-nia povu restu sira ne’ebé halibur iha Siaun iha naran ida ne’ebé grava iha sira nia reen-toos: Aman no Bibi-Oan nia naran. (Karik ida-ne’e rua naran oioin maka duvidozu; Jesus maka Aman nia imajen rasik!) A “naran” iha Eskritura sira signifika liu fali rótulu ida ne’ebé ema uza dirije ba malu; ida-ne’e reprezenta karakter. To’o ohin loron, kultura barak nafatin dehan katak ema ida iha “naran di’ak” bainhira ema hanoin aas kona-ba sira nia karakter.
Lee Êxodo 33:18–23, Éxodo 34:1–7, no Salmo 119:55. Bainhira Moisés husu atu haree Maromak nia glória, saida maka Maromak promete atu hatudu nia? Depois bainhira Maromak haklaken Nia naran ba Moisés (Éxodo. 34:5), . saida maka tuir mai?
______________________
Ema balun imajina Maromak nia glória hanesan naroman ida ne’ebé maka labele hakbesik, ne’ebé maka nabilan, ne’ebé maka konserteza deskrisaun ida ne’ebé maka apropriadu. Maibé Maromak nia glória la’ós de’it hatudu vizuál; Ninia glória maka Ninia karakter. Nune’e mós ho Maromak nia naran
Bainhira Bíblia deskreve restu ida ho Maromak nia naran hakerek iha sira nia reen-toos, ne’e la’ós kestaun ida atu iha letra literál sira ne’ebé hakerek iha ne’ebá; ida-ne’e kestaun ida atu iha Maromak nia karakter ne’ebé hakerek iha ita-boot nia hanoin, ita-boot nia fuan, no nune’e agora iha ita-nia moris ita reflete Maromak nia domin no karateristik. Ita-boot hetan dada besik ba Maromak, no ita-boot hadomi Nia ba sé maka Nia no saida maka Nia halo ona ba ita-boot.
Interesante tebes, mós, katak bainhira Maromak deskreve Nia-an ba Moisés, Nia halo ida-ne’e iha konjunsaun ho Moisés nia simu kópia seluk hosi Ukun-fuan Sanulu sira, ne’ebé mós hanesan transkrisaun ida hosi Ninia karakter. Nune’e mós, ema sira ne’ebé iha Maromak nia “naran” iha Apokalipse 14 deskreve hanesan sira neʼebé “halo tuir Maromak nia ukun-fuan sira”. Depois haree liafuan sira iha Ebreu: “ ‘Neʼe mak aliansa neʼebé haʼu sei halo ho sira liutiha loron sira-ne’e, Na’i dehan: Ha’u sei tau Ha’u nia ukun-fuan sira iha sira nia fuan, no iha sira nia neon Ha’u sei hakerek sira,’ hafoin Nia hatutan, ‘Sira nia sala sira no sira nia hahalok aat sira ha’u sei la hanoin tan’ ” (Ebr. 10:16, 17). Espresaun evanjellu nian: maski Maromak nia lei reflete iha ita-nia moris, ita presiza nafatin ita-nia sala sira atu ema hanoin-hetan “la tan”.
Maromak nia naran mak Ninia karakter. Ninia lei morál maka transkrisaun ida husi Ninia karakter. No sira ne’ebé halibur iha Maromak nia foho santu iha loron ikus sira maka nakonu ho domin ba Maromak, domin ne’ebé manifesta liuhosi obediénsia ba Ninia lei.
Se ita hetan salvasaun liuhosi fiar no la’ós liuhosi lei, entaun saida maka importánsia hosi Maromak nia lei? (Haree 1 João 5:3 .)
Kuarta
Salmu 5
Lee Salmo 5. Iha obra ida-ne’e, David hatudu kontraste maka’as entre sira ne’ebé lakon no sira ne’ebé hetan sosa fali. Kompara salmu ida-ne’e ho linguajen iha Apokalipse 14:1-12. Saida maka hanesan ne’ebé ita-boot hetan, no oinsá ida-ne’e informa ita-boot nia komprensaun kona-ba saida maka signifika atu sai parte ida husi Maromak nia movimentu restu iha loron ikus?
__________________________
_____________________
Ida-ne’e instrutivu atu nota katak David insiste katak buat aat “labele hela” ho Maromak (Sal. 5:4, ESV). Pontu husi tabernákulu maka atu Maromak bele hela iha Ninia povu nia leet, no hanesan sei sai loos iha Kristu nia reinu (haree Apokalipse 21:3). Sira ne’ebé hakarak hakbesik ba Maromak nia kadunan tenke hetan redensaun
Notavel mós katak David deskreve hahalok adorasaun ida iha Salmo 5:7, ne’ebé maka sai hanesan kestaun sentrál ne’ebé maka iha jogu iha polémika boot. Apokalipse 13 temi “adorasaun” dala lima, no anju na’in tolu nia mensajen bolu mundu atu “adora Nia ne’ebé halo”. David hatete mai ita katak nia “taʼuk” Maromak, no mensajen husi restu bolu mundu fila fali atu “ ‘hamtauk Maromak no fó glória ba Nia, tanba oras Ninia tesi-lia nian to’o ona’ ” (Apok. 14:7)
Haree mós oinsá ema sira ne’ebé hetan libertasaun iha Apokalipse 14 hatete katak sira “la iha bosok” (Apok. 14:5, NKJV) iha sira nia ibun; sira maka ema ne’ebé hateten lia-loos ne’ebé liafuan no hahalok hatudu hahalok loos Maromak nian. Ema aat sira, tuir David, “la iha lia-loos iha sira nia ibun” (Sal. 5:9)
Ida-ne’e maka senáriu furak ida ne’ebé maka João aprezenta iha parte xave ida-ne’e hosi Apokalipse: ema sala-na’in sira hetan dada fali hosi mate no iha priviléjiu atu hamriik iha Maromak nia prezensa. Sira la hetan direitu ida-ne’e; ida-ne’e hetan ba sira tanba Maromak nia Bibi-Oan—Oan-Mane loos—hamriik iha ne’ebá hamutuk ho sira. Sira hetan perdua, redensaun; sira la presiza tan lori sira nia kulpa rasik (kompara ho Sal. 5:10), tanba Maromak nia Bibi-Oan mak lori ida-ne’e ba sira (kompara ho Isa. 53:12 no 2 Cor. 5:21)
Bainhira Maromak nia naran hakerek ona iha ita-boot nia fuan, susar atu nonook de’it. Maromak nia povu hato’o oferta ikus ida mizerikórdia nian ho “lian maka’as”
(Apok. 14:7). “Maibé, sira hotu ne’ebé tau sira-nia fiar iha Ita-Boot haksolok, hakilar nafatin ho ksolok, tanba Ita-Boot defende sira, sira ne’ebé hadomi Ita-Boot nia naran sei haksolok iha Ita-Boot” (Sal. 5:11)
SImajina hamriik iha Maromak santu no perfeitu ida nia oin iha julgamentu, ho hahalok hotu ne’ebé ita-boot halo ona ne’ebé nakloke iha Nia oin. Saida maka perspetiva ida-ne’e hateten ba ita-boot kona-ba ita-boot nia nesesidade ba Kristu nia justisa?
Kinta
Hanorin Ita-boot nia dalan ba ema ne’ebé halo sala-na’in
Hafoin Na’i mosu ba Isaías iha senáriu kuartu tronu nian iha Isaías 6:1-8, no hafoin Isaías hateten katak nia “sala hasai tiha ona” no nia “sala hamoos ona”, nia hatán ba Maromak nia bolu hodi dehan, ” ‘Ha’u iha ne’e! Haruka ha’u’ ” (Isa. 6:8). Katak, bainhira nia hatene katak nia loos ho Maromak, no maski hatene nia sala sira, nia prontu atu serbisu ba Na’i.
Lee Salmo 51:7–15. Saida mak David promete atu halo depois nia hetan perdua no hamoos tiha ninia sala?
___________________________
___________________________
Atu hetan bolu ba Maromak nia prezensa, ikusmai, atu haruka fali sai. Iha Ninia matenek, Maromak haruka ema sira ne’ebé hetan libertasaun atu sai hanesan Ninia lian prinsipál ba mundu ne’ebé monu. Iha momentu ruma, impaktu husi Ninia povu iha rai sei sente maka’as. Apokalipse 18:1 hateten mai ita katak Ninia suplika ikus ho planeta ne’ebé monu sei fó naroman ba mundu tomak.
“Bainhira ema ida mai besik Kristu, iha nia fuan moris hakarak ida atu fó hatene ba ema seluk kona-ba belun folin-boot ne’ebé nia hetan iha Jezús; lia-loos ne’ebé salva no santifika labele taka iha nia fuan. Se ita hatais ho Kristu nia justisa no nakonu ho ksolok husi Ninia Espíritu ne’ebé hela iha ita-nia laran, ita sei labele nonook. Se ita koko no haree katak Na’i di’ak ita sei iha buat ruma atu konta. Hanesan Filipe bainhira nia hetan Salvadór, ita sei konvida ema seluk ba Nia prezensa.”—Ellen G. White, Steps to Christ, p. 78
Iha Apokalipse 14, anju na’in tolu nia mensajen sira bazeia ba “evanjellu rohan-laek” (Apokalipse 14:6). Katak, antes proklamasaun sira sai kona-ba adora ida ne’ebé “‘ne’ebé halo lalehan no rai, tasi no bee-matan sira'” (Apok. 14:7, NKJV) ka kona-ba Babilónia nia monu (Apok. 14:8) ka kona-ba adora “animál no ninia imajen” (Apok. 14:9), fundamentu evanjellu nian, salvasaun iha Jezús, haklaken. No ida-ne’e tanba avizu no mensajen sira husi anju na’in tolu la signifika buat ida aleinde esperansa no promesa ne’ebé sira ne’ebé haklaken mensajen sira-ne’e iha iha Jezús no saida maka Nia halo ona ba sira. Aleinde “eterál evanjellu,” ita laiha duni buat ida ho valór atu hatete ba mundu.
Hanoin liután kona-ba faktu katak, antes mós proklamasaun mensajen anju na’in tolu nian hahú, ita hatudu ba “eterál evanjellu.” Saida maka ida-ne’e tenke hateten mai ita kona-ba oinsá ida-ne’e fundamentál lia-loos mak ba buat hotu neʼebé ita fiar?
Sexta
Hanoin liután: “David nia salmu sira liu iha mundu tomak esperiénsia oioin, hosi kulpa konxiente nia klean no autokondenasaun ba fiar ne’ebé aas liu no komunikasaun ho Maromak ne’ebé aas liu. Ninia rejistu moris nian deklara katak sala bele lori de’it moe no susar, maibé katak Maromak nia domin no mizerikórdia bele to’o klean liu, katak fiar sei hasa’e klamar ne’ebé arrepende atu fahe adosaun Maromak nia oan sira-nian. Husi hotu-hotu garantia sira ne’ebé Ninia liafuan iha, ida-ne’e maka sasin ida ne’ebé maka’as liu ba fidelidade, justisa, no mizerikórdia aliansa Maromak nian. . . . sai metin: Ha’u nia liman mós sei hametin nia. . . . Ha’u nia fidelidade no Ha’u nia mizerikórdia sei hamutuk ho nia: no iha Ha’u nia naran sei nia dikur sai aas. Ha’u sei tau nia liman iha tasi laran, nia liman loos iha mota sira. Nia sei hakilar mai Ha’u: Ita mak ha’u nia Aman, ha’u nia Maromak, no Fatuk husi ha’u nia salvasaun. No mós, Haʼu sei halo nia sai Haʼu-nia oan primeiru, aas liu fali liurai sira rai nian. Ha’u nia laran-sadia Ha’u sei rai ba nia ba nafatin, no Ha’u nia aliansa sei hamriik metin ho nia.’ Salmo 89:3–28.”—Ellen G. White, Patriachs and Prophets, pp. 754, 755
Pergunta ba Diskusaun:
- Rasa umana sai hanesan fallansu miserável ida hodi mantein ita-nia rohan husi Maromak nia aliansa sira ho ita. David, “ema tuir Maromak nia fuan rasik” maski iha sala boot balu, uza nafatin ho kbiit atu komunika termu sira ita-nia salvasaun nian mai ita. Iha sentidu saida maka David reprezenta Jesus, ne’ebé kumpre Maromak nia aliansa ho perfeitu ba ita? No tanbasá mak buat neʼebé Jesus halo ba ita mak ita-nia esperansa úniku?
- Pasajen saida iha Salmo sira ne’ebé ita-boot hetan partikularmente ajuda ka signifikativu tanba sira reflete tipu esperiénsia sira ne’ebé ita-boot liu ona husi ita-boot rasik?
- Tanbasá mak Salmo sira temi beibeik kona-ba templu? Saida maka ita bele aprende husi David nia domin ba santuáriu? Oinsá ida-ne’e bele ajuda ita atu hafolin saida maka ita iha iha Jesus, nu’udar ita-nia Amlulik Boot iha lalehan “ne’ebé iha Maromak nia liman-loos, ne’ebé mós halo intersesaun ba ita” (Rom. 8:34)? Tansá ita, maski nu’udar ema ne’ebé sosa fali ona, presiza Kristu atu harohan ba ita iha lalehan?
- Bazeia ba sitasaun Ellen G. White nian iha leten, saida maka ita-boot nia esperiénsia rasik kona-ba oinsá Maromak hasa’e ita-boot nia “klamar ne’ebé arrepende atu fahe adosaun ba Maromak nia oan-mane sira” hafoin “moe no susar” sala nian?